İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıları Ekim 2023’ten bu yana devam ederken, İsrail basınına yansıyan haberlerde, İsrail savaş kabinesinin Mossad Başkanı David Barnea’nın liderliğindeki heyetin arabulucu ülkelerden Katar’ın başkenti Doha’da Hamas’la ateşkes ve rehine takası için dolaylı görüşmeler yapmasına izin verdiği belirtildi. Reuters haber ajansına cumartesi günü açıklamalarda bulunan bir kaynak, Barnea liderliğindeki İsrail heyetinin dün Doha’da ateşkes görüşmelerine devam edeceğini söylemişti.
İsrail’in The Times of Israel haber sitesinin aktardığına göre, savaş kabinesinin Katar’a görüşmeler için bir heyet gönderilmesini onaylamasının ardından İsrail heyetinin bugün Doha’da olması bekleniyor. Buna göre, Mossad Başkanı’nın liderliğindeki heyet, Katar ve Mısırlı arabulucularla görüşmeler yapmak için ‘genel bir yetki’ aldı. Müzakerelerle bağlantılı bazı konuların İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant tarafından ‘ayrı ayrı değerlendirilip onaylanacağı’ ifade edildi.
RAMAZAN’IN BAŞINDAN BU YANA İLK DOLAYLI GÖRÜŞMELER
İsrail’in Ynet haber sitesi ise konuya ilişkin haberinde, müzakere ekibinin ‘anlaşmayı geliştirmenin ve arkasında durulabilecek bir taslak sunmanın mümkün olması için görüşmelerde bulunmak üzere önemli miktarda zaman talep ettiğini’ aktardı. Buna göre, İsrailli bir yetkili, “Anlaşmayı değiştirmeliyiz; önemli bir esneklikle varmamız önemli” dedi.
Reuters haber ajansı da Katar’da gerçekleştirilecek görüşmelerin İsrail ve Hamas arasında ‘kalan boşlukları kapatacağını’ aktarmış, bu bağlamda ele alınacak konular arasında Gazze’de rehin tutulan İsraillilerin serbest bırakılması karşılığında İsrail’de tutuklu bulunan Filistinlilerin sayısı ve Gazze’ye insani yardımların olduğunu yazmıştı.
18 Mart Pazartesi günü Katar’da yapılması beklenen ateşkes ve rehine takası görüşmelerinin Ramazan’ın başlamasından bu yana hem İsrailli yetkililerin hem Hamas yetkililerin bu bağlamda katılacağı ilk dolaylı görüşmeler olacağı ifade edildi.
BAE VE KATAR’DAN ‘ATEŞKES’ ÇAĞRISI
Öte yandan, Doha’da bir araya gelen Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid Al Nahyan da Gazze’ye yardım girişinin hızlanması ve ateşkes çağrısında bulundu.
AA’nın aktardığına göre, iki bakan, görüşme sırasında Gazze Şeridi’ne insani yardım girişinin engelsiz bir şekilde hızlandırılması gerektiği vurgulandı. Özellikle Gazze Şeridi’nde kötüleşen insani kriz nedeniyle sürdürülebilir bir ateşkese ulaşma çabalarının gözden geçirildiği görüşmede, Filistin halkına yeterli insani yardım sağlamak için bölgesel ve uluslararası çabaları yoğunlaştırmanın ciddi ihtiyaç olduğu ifade edildi.
BAE Dışişleri Bakanı Al Nahyan, görüşme sırasında, ateşkesin tüm sivillerin yaşamının korunmasının ve Filistin halkına yönelik insani müdahalenin güçlendirilmesinin acil bir öncelik olduğuna dikkati çekerek, bu konuda gösterilen çabaların başarı ile taçlandırılması için tüm çabaların birleştirilmesi gerektiğini ifade etti.
HAMAS’IN TEKLİFİNDE NE VAR?
Hamas’tan ismini açıklamayan üst düzey bir yetkili, 15 Mart Cuma günü AA muhabirine yaptığı açıklamada, İsrail’e iletilmek üzere arabulucu ülkeler Mısır ve Katar’a sunulan son ateşkes ve rehine takası anlaşması teklifinin ayrıntıları hakkında bilgi vermişti.
Yetkili, teklifin ilk aşamasının, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi’ndeki şehir merkezleri ile Er-Reşid ve Salahaddin caddelerinden çekilmesi, yerinden edilenlerin güneyden kuzeye dönmesi ve yardımların geçişine izin verilmesi, İsrailli kadın, çocuk ve yaşlı rehinelere karşılık 700’ü aşkın Filistinli esirin serbest bırakılmasını içerdiğini söyledi. Buna göre, ikinci aşamanın ise Gazze’deki rehin askerlerin serbest bırakılmasını ve bu süreç başlamadan önce kalıcı ateşkes ilan edilmesini öngördüğü kaydedildi.
Hamas’ın bu aşamada, her bir ‘canlı’ rehin kadın askerin serbest bırakılması karşılığında 30’u müebbet hapis mahkumu 50 Filistinli esirin serbest bırakılmasını istediği de dile getirildi. Söz konusu yetkili üçüncü aşamaya ilişkin bilgi vermedi.
KAHİRE, DOHA VE PARİS’TE GÖRÜŞMELER
Tel Aviv yönetimi ile Hamas arasında, rehine takası mutabakatı kapsamında Mısır’ın başkenti Kahire’de 13 Şubat’ta toplantı yapılmıştı. Daha sonra bu müzakereler Fransa’nın başkenti Paris’te devam etmişti. Paris müzakereleri, Barnea başkanlığındaki İsrail heyeti, CIA Direktörü William (Bill) Burns, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Mısır İstihbarat Şefi Abbas Kemal ve Hamas heyetinin katılımıyla 24 Şubat’ta sonlanmıştı.
İsrail savaş kabinesi, müzakerelere devam edilmesi için Katar’ın başkenti Doha’ya ‘düşük seviyeli bir heyet gönderilmesini’ kararlaştırmıştı. Buna karşın İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Gazze Şeridi’ndeki saldırılardan kaçan yaklaşık 1,5 milyon kişinin sığındığı güneydeki Refah kentine saldırı ve buradaki sivillerin tahliye planlarını onaylamak için hafta başı kabineyi toplayacağını belirtmişti. İsrail Başbakanlık Ofisi, 15 Mart Cuma günü bir açıklama yaparak Başbakan Benjamin Netanyahu’nun ordunun ‘Refah’ planını onayladığını, Hamas’ın son teklifini ise ‘akıl dışı’ bulmaya devam ettiğini belirtti.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
